Người lữ khách về đến đầu làng thì trời đã đứng bóng. Chàng ngồi tạm xuống bên gốc đa ven đường để nghỉ mát. Những bóng nắng tròn lồng vào nhau long lanh đổ trên áo chàng.
Xa có người đang đi lại. Một anh nông dân vác trên vai cái cuốc còn dính mấy miếng đất bùn. Chàng nhận ra người bạn năm cũ. Người bạn mà ngày xưa đã từng giúp đỡ chàng thật nhiều trong cuộc mưu sinh ở làng. Chàng mừng, người bạn cũng mừng. Cả hai rối rít hỏi chuyện đời nhau. Chàng cứ ngỡ như đang sống lại những ngày tháng cũ, trong tình làng, nghĩa xóm, trong sự thương yêu của mọi người.
Nhưng rồi, chàng khựng lại. Cũng chính vì tình thương ngọt ngào kia mà chàng phải rời bỏ ngôi làng để đi tìm chí nguyện của đời mình. Vì trong thâm tâm chàng nhận thấy rằng dẫu đắm say trong vị ngọt của tình người nhưng cõi lòng chàng có bao giờ thật sự hạnh phúc.
Một thế hệ mới đã sanh trưởng chỉ trong mấy năm chàng phiêu bạt. Phần nhiều những người bạn cũ nay đã lập gia đình, và yên vui với cuộc đời hiện tại. Có những người đồng môn năm xưa đã ấp ủ với chàng bao nhiêu lý tưởng cao đẹp. Những lý tưởng ấy, dường như nay đã khép lại trong tâm trí họ, và trở thành những mộng tưởng mà một ngày nào đó, họ sẽ trao truyền lại cho thế hệ trẻ đang lớn lên để chúng tiếp nối. Chàng thấy những người bạn của chàng đang quá bận rộn. Họ quay cuồng với cuộc sống để cố biến những mộng tưởng kia trở lại thành lý tưởng. Cái vòng tròn ấy cố nhiên là không có lối thoát.
Còn chàng, chàng đang sống cuộc đời của một người lữ khách. Những lý tưởng ngày cũ cũng đã phai sờn đi ít nhiều với bụi đường gió cát. Chàng hiểu lòng chàng, nên càng cảm thông hơn cho những người bạn thuở thiếu thời kia. Chỉ có điều, tiếng du dương của những lời hát ca ngày cũ đã không còn làm chàng say mê, và tiếng kẽo kẹt của luỹ tre làng như đang làm cho chàng thêm phân vân.
Vậy, điều gì của thực tại đã khiến chàng không cảm thấy bằng lòng ?
Viết vào tháng Ba, chỉnh sửa lại vào tháng Tám, 2018
Trí Như
